Chryzantemy to jedne z najpopularniejszych kwiatów jesiennych, które pięknie prezentują się zarówno w ogrodzie, jak i w doniczkach. Uprawa chryzantem w pojemnikach to doskonały sposób na wprowadzenie kolorowych akcentów na balkon, taras czy parapet. Przy odpowiedniej pielęgnacji możesz cieszyć się bujnymi, obficie kwitnącymi roślinami przez wiele tygodni. W tym poradniku poznasz wszystkie sekrety prawidłowego sadzenia, pielęgnacji i rozmnażania tych wyjątkowych kwiatów.
Wybór odpowiedniej odmiany chryzantem do uprawy w doniczce
Nie wszystkie chryzantemy nadają się do uprawy w pojemnikach. Wybierając odpowiednią odmianę, zwróć uwagę na:
- Chryzantemy drobnokwiatowe (dąbki) – kompaktowe, idealne do mniejszych doniczek
- Odmiany wieloletnie – bardziej odporne na warunki atmosferyczne
- Odmiany karłowe – nie wymagają podpierania i zajmują mniej miejsca
Najpopularniejsze odmiany do uprawy doniczkowej to 'Multiflora’, 'Bienchen’, 'Bronzefeuer’ oraz 'Yahou’. Ich niewielkie rozmiary i obfite kwitnienie sprawiają, że doskonale sprawdzają się w pojemnikach, tworząc efektowne kompozycje na jesiennym balkonie czy tarasie.
Pamiętaj, że chryzantemy kupione w marketach jako rośliny jednorazowe często są specjalnie przygotowywane do krótkiego, intensywnego kwitnienia. Jeśli zależy Ci na wieloletniej roślinie, wybieraj odmiany ogrodowe przeznaczone do uprawy w gruncie lub doniczkach.
Kiedy i jak sadzić chryzantemy w doniczkach
Odpowiedni termin sadzenia chryzantem zależy od tego, kiedy chcesz cieszyć się ich kwitnieniem:
- Wiosna (kwiecień-maj) – sadzonki posadzone wiosną zakwitną jesienią tego samego roku
- Lato (czerwiec-lipiec) – aby uzyskać kwitnienie na 1 listopada, sadź chryzantemy najpóźniej do połowy lipca
- Jesień – możesz przesadzić do doniczek chryzantemy kupione w pełnym kwitnieniu
Aby prawidłowo posadzić chryzantemy w doniczce:
- Wybierz doniczkę o średnicy 20-25 cm z otworami drenażowymi
- Na dnie umieść warstwę drenażu (keramzyt, potłuczone skorupki)
- Przygotuj żyzne podłoże o lekko kwaśnym odczynie (pH 5,5-6,5) – możesz użyć mieszanki ziemi uniwersalnej z kompostem
- Sadzonkę umieść w doniczce tak, aby była na tej samej głębokości, na jakiej rosła wcześniej
- Delikatnie ubij ziemię wokół rośliny i dokładnie podlej
Codzienna pielęgnacja chryzantem doniczkowych
Podlewanie
Chryzantemy wymagają regularnego podlewania, szczególnie w okresie wzrostu i kwitnienia:
- Podlewaj umiarkowanie, ale regularnie – ziemia powinna być stale lekko wilgotna
- Unikaj przelewania – stojąca woda może prowadzić do gnicia korzeni
- W upalne dni podlewaj rano lub wieczorem, nigdy w pełnym słońcu
- Zimą ogranicz podlewanie do minimum – tylko tyle, by podłoże nie wyschło całkowicie
Warto sprawdzać wilgotność podłoża przed każdym podlewaniem – włóż palec na głębokość około 2-3 cm. Jeśli ziemia jest sucha, czas na podlanie rośliny.
Nawożenie
Aby chryzantemy bujnie kwitły, potrzebują odpowiedniego nawożenia:
- Od wiosny do lata (okres wzrostu) stosuj nawóz bogaty w azot
- Od połowy lata przestaw się na nawóz z wyższą zawartością potasu i fosforu, który stymuluje kwitnienie
- Nawóz stosuj co 2 tygodnie w okresie intensywnego wzrostu
- Zaprzestań nawożenia, gdy roślina zacznie kwitnąć
Nie przesadzaj z nawożeniem! Zbyt duża ilość nawozu może prowadzić do bujnego wzrostu liści kosztem kwiatów lub nawet do uszkodzenia korzeni. Zawsze stosuj się do zaleceń producenta dotyczących dawkowania.
Formowanie i uszczykiwanie chryzantem
Aby uzyskać kompaktowe, obficie kwitnące rośliny, konieczne jest regularne uszczykiwanie:
- Gdy młoda roślina osiągnie wysokość około 15-20 cm, uszczknij wierzchołek pędu głównego
- Zabieg ten spowoduje rozkrzewienie się rośliny i powstanie bocznych pędów
- Uszczykiwanie kontynuuj do końca lipca – później już nie, aby nie opóźnić kwitnienia
- Usuwaj też przekwitłe kwiaty, co znacząco przedłuży okres kwitnienia
Prawidłowe uszczykiwanie polega na odcięciu lub odłamaniu wierzchołka pędu tuż nad liściem. Możesz to robić palcami lub ostrymi, czystymi sekatorami. Regularne uszczykiwanie nie tylko formuje roślinę, ale także stymuluje ją do tworzenia większej liczby pąków kwiatowych.
Rozwiązywanie typowych problemów w uprawie chryzantem
Choroby i szkodniki
Chryzantemy mogą być atakowane przez różne choroby i szkodniki:
- Mszyce – spryskaj roślinę wodą z mydłem lub preparatem na mszyce
- Mączniak prawdziwy – stosuj opryski fungicydami lub domowymi środkami (np. roztwór sody oczyszczonej)
- Szara pleśń – usuń porażone części, zapewnij lepszą cyrkulację powietrza, ogranicz wilgotność
- Przędziorki – regularnie zraszaj liście wodą (szkodniki nie lubią wilgoci) lub zastosuj odpowiedni preparat
Kluczem do zdrowia chryzantem jest regularna obserwacja roślin i szybka reakcja na pierwsze oznaki problemów. Sprawdzaj dolną stronę liści, gdzie często zaczynają żerować szkodniki.
Inne problemy
- Brak kwitnienia – przyczyną może być zbyt późne uszczykiwanie, nadmiar azotu lub nieodpowiednie warunki świetlne
- Żółknięcie liści – może wskazywać na przelanie, niedostateczne nawożenie lub atak szkodników
- Więdnięcie – sprawdź, czy roślina nie jest przesuszona lub czy nie gniją korzenie
Przezimowanie chryzantem doniczkowych
Wiele odmian chryzantem jest wieloletnich, ale wymagają odpowiedniego przezimowania:
- Po przekwitnięciu przytnij pędy do wysokości około 10 cm
- Przenieś doniczkę w chłodne (2-5°C), ale nie mroźne miejsce – może to być nieogrzewana piwnica, garaż lub przydomowy tunel foliowy
- W okresie zimowym podlewaj bardzo oszczędnie, tylko tyle by korzenie nie wyschły
- Wiosną, gdy miną przymrozki, wystaw roślinę na zewnątrz i wznów normalną pielęgnację
Alternatywnie, możesz posadzić chryzantemy z doniczki do gruntu na zimę. Wiele odmian dobrze znosi zimę w gruncie, zwłaszcza gdy zabezpieczysz je warstwą kory, liści lub agrowłókniny. Wiosną, gdy pojawią się nowe przyrosty, możesz wykopać roślinę i ponownie umieścić w doniczce.
Chryzantemy kupione w supermarketach jako rośliny ozdobne są często traktowane regulatorami wzrostu i hodowane w szklarniach. Takie okazy trudniej przezimować, ale warto spróbować – czasem udaje się je zachować na kolejne sezony, co daje ogromną satysfakcję.
Uprawa chryzantem w doniczkach nie jest trudna, wymaga jednak regularnej pielęgnacji i przestrzegania kilku podstawowych zasad. Dzięki odpowiedniemu podlewaniu, nawożeniu i uszczykiwaniu możesz cieszyć się pięknymi, obficie kwitnącymi roślinami, które staną się prawdziwą ozdobą twojego balkonu, tarasu czy parapetu. Jesienne chryzantemy w doniczkach to nie tylko tradycyjna dekoracja na Wszystkich Świętych, ale także wspaniały sposób na przedłużenie kolorowego sezonu ogrodniczego. Pamiętaj o odpowiednim przezimowaniu, a twoje chryzantemy będą cieszyć oko przez wiele sezonów.